Denk maar niet dat vliegen in de stratosfeer van de aarde super-krachtige motoren vereist. De nieuwe Perlan 2 Glider van de Europese vliegtuigbouwer Airbus, die zijn allereerste testvlucht voltooide op 23 september in Redmond, Oregon, is een klein zweefvliegtuig dat is ontworpen om de rand van de dampkring te bereiken door te “surfen” op de sterke luchtstromen van de Polar Vortex. Tijdens de eerste testvlucht bereikte het vliegtuig een zeer bescheiden 1.500 meter hoogte. Het doel is in juli 2016 m de Perlan Glider een hoogte van dertig kilometer te bereiken.Het huidige hoogterecord is 26 kilometer is in handen van de Lockheed SR-71 Blackbird. Dat verkenningsvliegtuig bereikte die hoogte in juli 1976. Ter vergelijking: een commercieel vliegtuig vliegt op ongeveer tien kilometer. (Op 20 kilometer hoogte beginnen vloeistoffen in je lichaam te koken als je geen drukpak draagt.) Op dezelfde manier als surfers golven in de oceaan berijden, klimmen piloten van de Perlan Glider op de sterke “berg golven” die te vinden zijn in bepaalde delen van de stratosfeer. Het bestaan van deze “berg golven” in sub-polaire gebieden is sinds de jaren 1930 bekend, maar pas onlangs heeft men in de de luchtvaart een manier gevonden om de theorie van het stratosfeersurfen in de praktijk te brengen. Dankzij berggolven die zich voortplanten van de troposfeer naar de stratosfeer, kunnen zweefvliegtuigen recordhoogten bereiken. In 1996 verstigde een vroege versie van de Perlan Glider zette hoogterecord voor zweefvliegtuigen op 17 kilometer. Ook al ontbreekt een motor, de Perlan Glider kan een kruissnelheid bereiken van meer dan 650 km/h – om u een idee te geven van de kracht van de Polar Vortex in bergachtige gebieden.

Meer informatie vind je op de website van Perlan

Hier een uitvoerig artikel (in Engels) over het project

Van 21 juli 2015 t/m 24 januari 2016 is de familietentoonstelling ‘High Tech Romeinen’ te zien in Museum Het Valkhof in Nijmegen. Bouw een aquaduct, roei in een Romeinse boot, ga als militair op oorlogspad: het kan allemaal. Jong en oud ontdekken de onverwacht slimme technische snufjes uit de Romeinse tijd.

Met computers, smartphones en navigatiesystemen zijn wij een high tech tijdperk ingegaan. Maar 2000 jaar geleden hadden de Romeinen op technisch gebied al een niveau bereikt dat wij met onze kennis nog steeds ongelofelijk en soms zelfs adembenemend kunnen noemen. Zo stammen onder andere onze riolen, hefwerktuigen en andere slimme installaties af van deze handige jongens.

In de tentoonstelling ‘High Tech Romeinen’ kunnen jong en oud voorwerpen uit de Romeinse tijd en spannende animaties bekijken, maar dat is zeker niet alles! Word zelf architect of legeraanvoerder, ontwerp een mozaïekvloer, probeer een hijskraan uit en speel games om meer te ontdekken over de Romeinse eetgewoontes. Aan de hand van negen thema’s komt de bezoeker alles te weten over architectuur, luxe in huis, machines, communicatie, ambachten, meten/rekenen, het leger, water en reizen. De vormgeving van de expositie is deels eigentijds en deels geïnspireerd op de antieke Romeinse wereld. Elf paviljoens met daarin 32 interactieve opstellingen en vitrines met bijzondere voorwerpen illustreren de techniek van de Romeinen.

Gedurende de tentoonstellingsperiode zijn er elke zondag (kinder)workshops. Van het gieten van een eigen bronzen penning, tot het maken van een Romeinse katapult of een bijzonder mozaïek. Zie www.museumhetvalkhof.nl/htr voor meer informatie.

Entree: >19 jaar € 9,00 | 6 t/m 18 jaar € 4,50 | t/m 5 jaar gratis | Gezinsticket (2 volw + max. 3 kind) € 22,50 | Museumkaart gratis

De onderstaande video maakt je duizelig. Je beleeft de reis van en onbemande Duitse onderzoeksraket die wordt gelanceerd vanaf een basis in Zweden. De raket, een Mapheus-5, had een aantal wetenschappelijke experimenten aan boord om materialen in gewichtloosheid te testen. De organisatie er achter is het DLR. Het mooie is dat de raket net zo daalt als hij opstijgt: rechtstandig, zoals de beroemde Kuifje-raket in de twee stripalbums Raket naar de maan en Mannen op de maan. Lift Off!

De Europese Unie heeft 7,4 miljoen euro subsidie toegekend voor een duurtest met het nieuwe proces om ruwijzer te maken dat bij Tata Steel in IJmuiden wordt ontwikkeld. De half jaar durende test met de HIsarna-proefinstallatie vindt in 2016 plaats. Het HIsarna-project richt zich op het ontwikkelen van een nieuw proces om ruwijzer te maken, waarbij de voorbewerking van kolen en ijzererts niet langer nodig is. Indien succesvol, kan dat er toe leiden dat er over 10 tot 15 jaar staal kan worden gemaakt met een breder palet aan grondstoffen (inclusief te recyclen materialen) en minimaal 20% minder CO2-uitstoot. De duurtest in 2016 kost zo’n 25 miljoen euro. De EU subsidie bedraagt bijna een derde van dat bedrag en is onderdeel van het Horizon 2020 SILC-II-programma van de EU.

“We stellen het op prijs dat de Europese Unie een veelbelovend en mogelijk baanbrekend project als HIsarna ondersteunt”, aldus Karl Köhler, chief executive van de Europese divisies van Tata Steel. “We hebben nog een lange weg te gaan bij het doorontwikkelen van deze technologie en daarbij is ondersteuning vanuit de EU onontbeerlijk. De staalindustrie maakt integraal onderdeel uit van de circulaire economie, strevend naar nul afval door voor 100% materialen te recyclen en hergebruiken. HIsarna kan in de toekomst een rol spelen in het creëren van een duurzamere Europese economie met een lage CO2-uitstoot. Tata Steel en zijn partners is blijven investeren in deze doorbraaktechnologie, ondanks de moeilijke economische omstandigheden in Europa. Maar toekomstige stappen in de ontwikkeling van HIsarna vereisen investeringen van een niveau dat uitstijgt boven wat de projectpartners kunnen bijdragen en boven waar subsidieprogramma’s van de overheid op dit moment waarschijnlijk in kunnen voorzien. We hebben langetermijnondersteuning nodig van de EU voor het HIsarna project. Als de testen van volgend jaar succesvol zijn, is de volgende fase het ontwerpen, bouwen en testen van een proeffabriek op industriële schaal. Dat kost zo’n 300 miljoen euro,” aldus Köhler.

Langdurige productie

De half jaar durende test met de HIsarna installatie in 2016 heeft meerdere doelstellingen. In de eerste plaats willen Tata Steel en de projectpartners aantonen dat de installatie gedurende langere perioden ruwijzer kan produceren. De vier voorgaande testen duurden elk zo’n twee maanden, waarbij er maximaal drie dagen aaneengesloten ruwijzer werd geproduceerd. Daarnaast zal worden onderzocht wat de maximaal haalbare CO2-besparing is en zullen proeven worden gedaan met het inzetten van diverse soorten grondstoffen, schroot en bijproducten uit het staalproductieproces.

Voordelen HIsarna

Het belangrijkste voordeel van de HIsarna-technologie is dat twee energie-intensieve voorbewerkingsstappen uit de traditionele ruwijzerproductie kunnen komen te vervallen. IJzererts hoeft niet eerst te worden omgezet in sinter (luchtige brokken) of pellets (knikkers) en kookskolen hoeft niet te worden omgezet in kooks.

Als HIsarna in de toekomst op industriële schaal kan worden toegepast, kunnen staalfabrikanten productiekosten verminderen, een forse energiebesparing en CO2-reductie realiseren én een volgende stap zetten op het gebied van efficiënt omgaan met grondstoffen. Additioneel voordeel is dat ook de uitstoot van fijn stof, dioxines, stikfstof en zwaveloxides wordt gereduceerd ten opzichte van het huidige proces.

HIsarna is een initiatief van Tata Steel en Rio Tinto. Het project wordt gerealiseerd in nauwe samenwerking met collega-staalproducenten ArcelorMittal, ThyssenKrupp en Voestalpine en technologieleverancier Paul Würth.

Horizon 2020

Horizon 2020 is het programma van de Europese Commissie om Europees onderzoek en innovatie te stimuleren, met als doel het concurrentievermogen van Europa te vergroten. Bedrijven en kennisinstituten worden gevraagd samen oplossingen te bedenken voor maatschappelijke vraagstukken als klimaatverandering en betaalbare duurzame energie.

Automodellen als de Citroën DS, Volkswagen Kever en Fiat 500 zijn klassieke Europese designiconen, maar wat maakt ze nou typisch Europees? Compact, lichtgewicht, comfortabel, gestroomlijnd en eigenzinnig zijn typische kenmerken van de Europese auto. Al lijken hedendaagse auto-ontwerpers minder creatief te werk te gaan, bewijzen nieuwe concept cars dat Europese ontwerpers hun eigenzinnige karakter niet verloren zijn – de fabrikanten zijn grootschaliger en voorzichtiger geworden. Een zoektocht naar de roots van de “Europa-Wagen”.

“Das Modell zum Europa-Wagen ist da!”, schreef de Duitse autojournalist Josef Ganz enthousiast in januari 1929 in het tijdschrift Motor-Kritik over het innovatieve autoprototype van de inmiddels allang vergeten Tsjecho-Slowaakse ingenieur Willibald Gatter. In een tijd waarin Europese auto’s nog groot, zwaar en log waren, was Motor-Kritik volledig gericht op één thema: innovatie. Hoofdredacteur Josef Ganz predikte sinds zijn aanstelling in 1928 over onafhankelijke wielvering, lichtgewicht opbouw, laag zwaartepunt en stroomlijning. Bovendien had Ganz als persoonlijke missie de ontwikkeling van een Duitse, of in bredere zin zelfs Europese Volkswagen.
Josef Ganz stond aan de wieg van de moderne Europese auto. Daarnaast liepen er in Europe voor de tweede wereldoorlog een aantal excentrieke en eigenzinnige auto-ontwerpers als Jean Bugatti en Gabriel Voisin rond. Zij combineerden in modellen als de Bugatti 57SC Atlantic en Voisin Aérosport wetenschap met flamboyante vormgeving en drukten daarmee hun stempel op de naoorlogse auto-industrie. Bij de kleinere merken domineerde kort na de oorlog de wetenschappelijke ontwerpbenadering van Josef Ganz, wat innovatieve stroomlijnmodellen als de Saab 92, Tatraplan en Panhard Dyna opleverden. Het absolute hoogtepunt in die lijn was de Citroën DS, die stroomlijn en design combineerde met zeer vooruitstrevende techniek.
In de dertiger jaren konden ondernemend creatievellingen nog hun eigen automerk oprichten. Die mogelijkheid verdween kort na de tweede wereldoorlog. Massaproducenten slokten de kleinere fabrikanten één voor één op of concurreerden ze van de markt. In dat proces verdween ook langzaam de eigenzinnigheid. De creativiteit is er nog wel, maar de moordende concurrentie heeft autofabrikanten voorzichtig gemaakt, erg voorzichtig.

Een goed tijdschrift ruimt ergens in zijn kolommen ruimte in voor een goed beschouwend stuk. Dat valt nog niet mee. De media grossieren in meningen over van alles en nog wat. Meer dan in een ‘mediacratie’ leven we in een opiniecratie. Aan zienswijzen over van alles en nog wat door zelfbenoemde deskundigen dus geen gebrek. Gek word je er van.

Het Europese discours wordt beheerst door politici. De Europese Commissie organiseerde jarenlang de jaarlijkse Europalezing. U kunt ze nog allemaal downloaden op www.europalezing.nl. Nadat deze een aantal jaren op zijn gat had gelegen is dit evenement sinds 2009 weer nieuw leven ingeblazen. Raad wie de lezing dit jaar hield? Herman van Rompuy, de ‘president’ van de Europese Unie! Een meer voor de hand liggend iemand kun je niet bedenken.

Van Rompuy wordt natuurlijk beleefd aan gehoord door een publiek dat het grotendeels met hem eens is. Een uur lang trapt hij alle open deuren in. Zijn toehoorders luisteren bestudeerd aandachtig met getuite lippen en de vingertoppen tegen elkaar en op de achterste rijen met geloken ogen, allengs wegknikkebollend. Zo’n van Rompuy kan natuurlijk ook helemaal niets nieuws debiteren, daarvoor is hij politiek met handen en voeten gebonden. Hoe belangrijker de spreker, des te saaier de lezing.

Wie dan? Een ex-commissaris als Frits Bolkestein is erudiet, heeft een mening en steeks die niet onder stoelen of banken. Alleen is ook hij onderdeel van het politieke discours en zijn de opvattingen van Bolkestein wijd en zijd bekend. Die kennen we nu wel.

Dan maar zoeken in de wereld van kunst en cultuur. Een van de meest leesbare Europalezingen is die van Jan Hoet uit 1998: directeur van het stedelijk museum. (De overigen waren allemaal afkomstig uit het openbaar bestuur: Jacques Attali (ex-Europese Bank voor Reconstructie) , Lord Carrington (ex-NAVO), Raymond Kendall (Interpol) Richard Goldstone (Zuidafrikaans jurist), Mary Robinson (ex-president Ierland), Hans Tietmeyer (ex-Bundesbankpresident) Gerard Aigner (voorzitter UEFA), Javier Solana (ex-buitenland coördinator EU), Jan Peter Balkenende (ex-premier Nederland).

Zij beleden allemaal vanuit hun bestuurlijke positie, vanuit hun beleidsmatig perspectief, ronkend het belang van Europese samenwerking. Hoezeer wij diep in ons hart overtuigd zijn van het belang van samenwerking binnen Europa in wat voor vorm dan ook, het feit dat de publieke meningsvorming wordt beheerst door voorname dames en heren die denken en leven binnen een onwankelbaar ideologisch paradigma dat steeds meer politiek Europa goed en onvermijdelijk is, slaat elke communicatie volledig dood. Hun in wezen hermetische en legalistische wereldbeeld roept in feite associaties op met de voormalige sovjetunie. Dat regels buiten kijf staan en dat met regels alles valt te beheersen. Dat met de mond vervolgens ook het belang van ‘het Europa van de burger’ wordt beleden, doet daar niets aan af.