De complete driedimensionale mri-scan van een menselijk lichaam vergt ongeveer veertig gigabytes aan data volgens The Visible Human Project van de Amerikaanse National Institutes of Health (NIH). Peter Mansfield, de Britse uitvinder van de mri-scanner, heeft de mens volledig transparant gemaakt. Medische beeldvorming is een van de belangrijkste oorzaken van de duizelingwekkende toename van data wereldwijd.

Mansfield stierf dit weekeinde op 83-jarige leeftijd. Hij verliet school op zijn vijftiende zonder enig diploma en werd leerling bij een drukkerij. Hij overleefde de Duitse bombardementen in de Tweede Wereldoorlog en raakte gefascineerd door de Duitse V1-raketten. Hij besloot raketwetenschapper te worden en schreef de redactie van de Daily Mail met de vraag hoe hij dat moest aanpakken. Die adviseerde hem contact op te nemen met het toenmalige Ministerie van Bevoorrading. Mansfield vond verbazingwekkend genoeg een baan bij de afdeling Raketaandrijving in Westcott, Buckinghamshire. Via de technische avondschool aldaar belandde hij op Queen Mary College waar hij natuurkunde studeerde.

Zo maakte hij kennis met het verschijnsel dat atomen een kernspin hebben. Het zijn tolletjes en die willen, weten wij, moeilijk van richting veranderen. Maar elke atoomkern is wel gevoelig voor magnetisme. Als je van buitenaf een magneetveld aanlegt, dan dwing je draai-as van de kerntol zich evenwijdig te richten aan deze externe veldlijnen. Maar zodra dat veld verdwijnt valt de tollende atoomkern terug in zijn oude positie en geeft daarbij een magnetisch signaal af. Die ‘resonantie’, magnetische echo, gebruikt de mri-scanner om een afbeelding te maken van het menselijke inwendige. MRI betekent Magnetic Resonance Imaging. Het waterstofatoom is hier het meest gevoelig voor en dus ‘ziet’ de MRI-scanner vooral de echo van de waterstofatomen, de watermoleculen en dus de waterige, weke delen van ons lichaam. De MRI is daarom bijzonder geschikt voor hersenscans, het opsporen van afwijkingen zoals tumoren in weke delen, organen.

Mansfield was zelf het eerste proefkonijn van wie een volledige bodyscan werd gemaakt. Destijds leefde de veronderstelling dat blootstelling aan enorme magneetkrachten een acute hartstilstand zou kunnen veroorzaken. Nu weten we dat het enige nadeel dat je ondervindt als je in een mri-scanner ligt het lawaai van de magneetspoelen is die onder hun eigen aantrekkings- en afstotingskrachten rammelen in hun ophanging.

De voormalige drukkersleerling werd in 1993 in de adelstand verheven en won in 2003 de Nobelprijs voor de Geneeskunde dankzij zijn uitvinding.